Himiýa inereneri, “PlasticsToday” gazetiniň ýazyjysy we özüni realist hasaplaýan Allan Griff MIT News-da ylmy ýalanlar bilen baglanyşykly bir makalany gördi. Pikirlerini paýlaşýar.
MIT News maňa kobalt katalizatory bilen galyndylardan (gaýtadan işlenen) poliolefinlerden propan ýasamak üçin ulanylýan zeolitleri, gözenekli minerallary öz içine alýan gözlegler barada hasabat iberdi. Esasanam MIT-den gelip çykyşyny göz öňünde tutup, makalanyň ylmy taýdan nädogry we ýalňyşdygyna haýran galdym.
Gözenekli zeolitler belli. Gözlegçiler gözenek ululyklaryndan 3 uglerod molekulasyny (propan) öndürip bilýän bolsalar, bu täzelikdir. 1öne 1 uglerod (metan) we 2 uglerod (etan) näçeräk geçýär we olar bilen näme edýärsiňiz diýen sorag ýüze çykýar.
Makalada gaýtadan işlenip bilinýän poliolefinleriň peýdasyz hapalaýjy maddalardygyny, bu adaty gaty görnüşinde zäherli däldigi sebäpli gaty ýalňyş - gaty berk CC baglanyşyklary, uzyn zynjyrlar, pes reaktiwlik. Kobaltyň zäherliligi plastmassadan has köp alada ederin.
Gaty plastmassanyň zäherliligi, ynsana ylma garşy durmak zerurlygy esasynda meşhur şekil bolup, hiç zat düşündirip bolmaýan mahaly bäbeklik rahatlyklaryna gaýdyp gelýän mümkin däl zatlara ynanyp bileris.
Makalada PET we PE garyşýar we PET-den ýasalan, himiki taýdan poliolefinlerden düýpgöter tapawutly we eýýäm gaýtadan işlenen gazlandyrylan çüýşäniň çyzgysy (ýokarda) bar. Munuň ähmiýeti ýok, sebäbi köp plastik çüýşeleri görýän we ähli plastmassany zyýanly hasaplaýan adamlara ýüzlenýär.
Çyzgy, halkaly (ysly) plastmassanyň iýmitini we propan däl-de, propilen ýasalyşyny görkezýänligi sebäpli ýalňyşdyr. Propilen propandan has gymmatly bolup biler we goşmaça gidrogenlere mätäç däldir. Çyzgyda, esasanam howada islenmeýän metanyň öndürilişi hem görkezilýär.
Makalada propan öndürmek we satmak üçin ykdysadyýetiň geljegi uludygy aýdylýar, ýöne awtorlar ne maýa goýum, ne amal, ne satuw / baha maglumatlary berýär. Kilowatt-sagatda energiýa zerurlygy barada hiç zat ýok, bu daşky gurşawy goraýan köp adamy özüne çekip biler. Käbir pirolizden başga has ösen / himiki gaýtadan işlemegiň esasy kemçiligi bolan polimer zynjyryny döwmek üçin şol güýçli CC baglanyşyklarynyň köpüsini döwmeli.
Iň soňunda ýa-da aslynda, iýmit siňdirişiň ýa-da aýlanyşyň mümkinçiligini äsgermezlik edip, adamlarda (we balyklarda) plastmassanyň meşhur keşbini özüne çekýär. Bölejikler içegäniň diwaryna aralaşyp, soňra kapilýallaryň üsti bilen aýlanýar. Oftenygy-ýygydan aýdyşym ýaly näçeräk möhüm. Taşlanan balyk torlary suw jandarlary üçin zyýanly bolup biler, ýöne balyk tutmak we iýmek hem şeýle.
Şeýle-de bolsa, köpler henizem gudratlaryň rahatlygyndan mahrum edýän ylma garşy durmak zerurlygyny goldamak üçin içimizdäki mikro-plastmassalaryň bardygyna ynanmak isleýärler. Plastiki zäherli diýip bellik edýärler, sebäbi:
● tebigy däl (ýöne ýer titremeler we wiruslar tebigy);
● himiki (ýöne hemme zat suw, howa we biz ýaly himiki maddalardan ýasalýar);
● üýtgäp bilýär (ýöne howa we bedenimiz hem şeýle);
● sintetiki (ýöne köp dermanlar we iýmitler);
● korporatiw (ýöne korporasiýalar döredijilikli we jogapkärçilikli düzgünleşdirilende bahalary peseldýärler).
Aslynda gorkýan zadymyz özümiz - manipulýasiýa.
Diňe beýle ylmy pikir etmeýän köpçülik däl. Öz pudagymyz, saýlawçylaryň isleýän zadyny edýän ýaly mif düşünişini dogry görýän syýasatçylar ýaly "plastmassanyň hapalanmagyny" duruzmak üçin tagalla edýär.
Galyndylar hapalanmakdan aýratyn mesele we plastmassa pudagymyz ýitgileri azaldyp biler we etmeli. Emma plastmassanyň beýleki galyndylary - iýmit, energiýa, suw azaltmaga we patogeniň ösmeginiň we ýokaşmagynyň öňüni almaga kömek edýändigini ýatdan çykarmalyň, ýöne hiç birine sebäp bolmaýar.
Plastmassa birneme zyýansyz, ýöne adamlar erbet bolmagyny isleýärler? Hawa, indi bolsa munuň sebäbini görersiňiz.
Iş wagty: 09-2022-nji dekabry